Enerji arzı kadar ülke ekonomisine de olumsuz etkileri bulunan kayıt dışı tüketimle mücadelede ciddi başarılara imza atan Dicle Elektrik, özelleşmenin ardından gündeme getirdiği “Ar-Ge şirketi olma” hedefini sürdürüyor. Bugüne kadar dağıtım sektörüne oldukça önemli projeler kazandıran Dicle Elektrik’in, sektöründe ilk olma özelliğini taşıyan Ar-Ge Merkezi, son olarak hibrit soğutma teknolojisi ile oluşan ısıyı hızlıca tahliye edebilen Hibrit Soğutmalı Trafo Projesi’ni hayata geçirdi. EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) tarafından onaylanan projenin pilot bölge saha uygulaması, Mardin’in Midyat ilçesinde gerçekleştirildi.
Pilot uygulama Midyat’ta yapılıyor
Hizmet bölgesindeki 6 ilde sürdürülebilirlik ve çevre odaklı projeleri hayata geçirme hedefiyle çalışmalarını sürdüren Dicle Elektrik, 18 aylık yoğun bir çalışma temposu neticesinde, Türkiye’de bir ilke daha imza attı. Dicle Elektrik Ar-Ge Merkezi’nde üretilen hibrit soğutma sistemine sahip 630 KVA gücündeki ilk trafo, pilot uyulama kapsamında Midyat’ın Bahçelievler Mahallesi’nde sorunsuz bir biçimde kullanılmaya başlandı.
Dicle Elektrik’ten çevre dostu yeni nesil trafo
Türkiye’de ilk olma özelliğine sahip olan ve enerjisini güneşten alan Hibrit Soğutmalı Trafo Projesi hakkında bilgi veren Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, şu açıklamalarda bulundu: “Bir Ar-Ge projesi olarak üretilen yeni nesil trafo projemiz ile mevcut trafolardaki hava, su veya yağ soğutmalı sistemlerin aksine, güç trafolarında kullanılan yeni nesil bir hibrit soğutma sistemi geliştirdik. Proje kapsamında, transformatör sargılarının dış kısmında yer alan izolasyon yağı emdirilmiş kraft kağıdın dış çevresine ve trafo kazanının iç kısmına, ısıl iletkenlik katsayısı yüksek özel grafen alaşımlı kaplama uygulayarak yeni bir transformatör tasarımı ve soğutma teknolojisi geliştirdik. Ayrıca, yoğun ısı yüklenmesiyle karşılaşan transformatör kazanının hızla soğutulması için hibrit soğutma unsurlarımızdan olan peltier soğutma sistemi tasarladık. Bu peltier soğutma sistemi, enerjisini trafo binasına yerleştirilecek olan güneş panelinden karşıladığından, trafo soğutma süresince ekstra bir şebeke teknik kaybına neden olmayacak. Ayrıca bu sayede, yenilenebilir enerji kullanarak, çevre dostu bir hizmet vermiş olacağız.”
Arıza kaynaklı elektrik kesintileri azalacak
Projenin trafo patlamalarına yönelik olumlu etkilerine de değinen Arvas, “Hibrit Soğutmalı Trafo Projesi’nin hayata geçmesiyle birlikte özellikle kırsalda ve tarımsal sulamada kayıt dışı tüketimin de etkisiyle ortaya çıkan aşırı yükten dolayı ısınan trafolar, artık eskisi kadar yanmayacak. Dicle Elektrik’in dağıtım bölgesinde sadece 2023 yılında 563, 2024 yılının ilk 6 ayında ise 234 trafo aşırı yüklenmeden kaynaklı ısınma yüzünden patladı veya yandı. Bu sayede trafo patlamaları ve yanmaları daha az yaşanacağından arıza kaynaklı elektrik kesintileri de azalacak.” ifadelerini kullandı.
